رادیوتراپی حین جراحی

 Intraoperative Radiotherapy:

این روش نوعی رادیوتراپی (پرتو درمانی)  همراه با جراحی است . IIORT  برای درمان تومورهای

متمركز كه نمی توان آنها را به طور كامل خارج كرد و یا ریسك عود مجدد وجود دارد استفاده می­

شود. بعد از خارج كردن تمام یا بیشتر بافت تومورال یك دوز زیاد با انرژی بالا مستقیماً به محل

تومور در حین جراحی داده میشود بافت های سالم اطراف بوسیله شیلدهای مخصوصی حفاظت میشوند.

بیمار بعد از عمل جراحی در بیمارستان بستری میشود این روش ممكن است در درمان تومور های تیروئید ، gynecological , colorectal روده باریك و لوزالمعده (پانكراس) استفاده شود . این روش برای درمان برخی از انواع تومور های مغز و ساركومای لگن در بزرگسالان تحت بررسی است .

رادیوتراپی سیستمیك : ( پزشكی هسته ای )

در این روش از مواد رادیواكتیو مانند  I_۱۳۱  Strontium۸۹. به صورت خوراكی و یا تزریقی استفاده می­شود . این روش درمانی گاهی اوقات برای درمان سرطان تیروئید و لنفوم غیر هوچكینی بزرگسالان استفاده میشود . محققان در حال بررسی موادی هستند كه بتواند برای درمان دیگر انواع سرطان استفاده شود .

آیا رادیوتراپی (پرتو درمانی) باعث رادیواكتیو شدن بیماران میگردد ؟

بیماران تحت پرتودرمانی معمولاً نگران این موضوع هستند كه آیا این روش درمانی بدن آنها را رادیواكتیو خواهد كرد ؟ جواب این سؤال به نوع رادیوتراپی (پرتو درمانی) انجام شده بستگی دارد رادیوتراپی (پرتو درمانی)  بیمار را رادیواكتیو نخواهد كرد و در این بیماران نیازی به دوری از افراد دیگر در طول درمان نیست .

در رادیوتراپی داخلی ( داخل نسجی ، داخل حفره ای ) كه با منابع رادیواكتیو سربسته انجام میشود بیمار ممكن است در بیمارستان بستری شود . در این مورد پیش بینی های لازم برای حفاظت پرتویی پرسنل بیمارستان و ملاقات كنندگان صورت خواهد گرفت . منابع سربسته بطور اساسی ناحیه اطراف خود را مورد تشعشع قرار میدهند ، بنابراین تنها ناحیه اطراف منبع ، و نه تمام بدن بیمار رادیواكتیو خواهد شد .

در رادیوتراپی سیستمیك از منابع رادیواكتیو سرباز كه وارد جریان خون میشوند استفاده میشود . مقداری از این مواد رادیواكتیو از طریق بزاق ، عرق یا ادرار بیمار از بدن خارج میشوند و تازمانیكه اكتیویته آنها به اتمام نرسیده است بدن رادیواكتیو است . بنابراین بعضی از مواقع پیش بینی های حفاظتی لازم برای افرادیكه در تماس نزدیك با بیمار هستند بكار میرود . پزشك و یا پرستار درصورت نیاز به اقدامات حفاظت پرتویی از این موضوع مطلع خواهند شد .

تشعشعات ذره ای (Particle beams )

دراین روش از ذرات هسته ای پر انرژی به جای فوتون استفاده میشود . این روش درمانی ، رادیوتراپی ذره ای یا تشعشع ذره ای نامیده میشود .

تشعشعات ذره ای به وسیله شتابدهنده های خطی ، سنكروترن و سیكلوترون تولید میشود . ذرات شتابدار عبارتند از : الكترون كه به وسیله تیوب اشعه X تولید میشود ، نوترون ها كه به وسیله عناصر رادیواكتیو و تجهیزات مخصوص تولید میشوند . یونهای سنگین مثل پروتونها ، هلیوم و ذرات باردار كوچك یعنی مزون كه به وسیله شتابدهنده و یك سیستم مغناطیسی تولید میشوند . برخلاف پرتوهای ایكس و گاما ، پرتوهای ذره ای قدرت نفوذ كم دارند . بنابراین از این پرتوها معمولاً برای درمان تومورهای سطحی یا زیر جلدی استفاده میشوند .

درمان با پرتوی پروتون (Proton beam therapy)

در این روش از پرتوهای پروتونی استفاده میشود كه انرژی خود را در یك ناحیه كوچك (Braggpeak) از دست میدهند . در این ناحیه دوزهای بالا بر روی تومور با حداقل آسیب به بافتهای نرمال متمركز میشود . پروتون درمانی فعلاً در مراكز محدودی در ایالات متحده استفاده میشود . این شیوه برای درمان تومورهایی كه عمل جراحی مشكل یا پر مخاطره است به كار میرود . تحقیقات كلینیكی برای استفاده از این روش در درمان ملانومای چشم ،  Retinoblastom یك نوع تومور چشمی كه بیشتر در اطفال زیر ۵ سال اتفاق می افتد ) ساركومای عضلات مخطط ، برخی انواع تومورهای سر و گردن ، پروستات ، مغز و ریه در حال انجام است .

LET معرف میزان انرژی به جا مانده از پرتو در هنگام عبور از بافت است. با جذب انرژی بیشتر بافتهای بیشتری از بین میروند . LET پرتوها متفاوت است. برای مثال پرتوهای x ، گاما و الكترونها Low LET و poins و نوترونها ، یونهای سنگین high LET میباشند . تحقیق و بررسی در مورد پرتوهای High LET در حال انجام است . هزینه سنگین این تجهیزات و آموزشهای تخصصی مورد نیاز ، استفاده از این پرتوها را به مراكز اندكی در ایالات متحده آمریكا محدود كرده است .

طراحی درمان در رادیوتراپی (پرتو درمانی) به عهده چه كسی است ؟

مجموعه كاركنان هر مركز رادیوتراپی به طراحی و درمان بیمار كمك میكنند . تیم رادیوتراپی (پرتو درمانی) شامل رادیوتراپیست ، دوزیمتریست ( شخصی كه دوز كامل و دقیق پرتو را مشخص میكند ) ، فیزیست ( فردیكه كنترل دستگاه برای انتقال مقدار صحیح پرتو به محل تومور در بدن را انجام میدهد) و پرتوكار میباشد . معمولاً رادیوتراپی (پرتو درمانی) یك قسمت از درمان بیمار را شامل میشود در درمان تكمیلی معمولاً از شیمی درمانی استفاده میشود .

رادیوتراپیست Radiotion Oncologist ، از همكاری با متخصص سرطان شناس اطفال ، جراح و رادیولوژیست ( پزشك متخصص در تهیه و تفسیر گرافیهای اندامهای بدن ) پاتولوژیست ( پزشك متخصص آسیب شناسی ) سود میبرد.

شیمی درمانی یا پرتو درمانی

تفاوت شیمی درمانی با پرتو درمانی: شیمی درمانی یا پرتو درمانی به صلاح دید و تشخیص پزشک انجام میشود

و هر کدام از این دو روش درمان برای دوره یا زمان خاصی قابل استفاده می باشد پرتو درمانی بیشتر برای از بین بردن

تومورهای اولیه استفاده می شود.